Ocena użytkowników: 2 / 5

Szczegóły: Opublikowano: 09 luty 2017

Obecnie wyróżniamy 24 rasy geograficzne. Ich pochodzenie związane jest z bytowaniem na różnych kontynentach od milionów lat. Przez lata poszczególne rasy wykształciły szereg cech przystosowując się do warunków środowiskowych miejsca bytowania, na co największy wpływ miała naturalna selekcja. W Polsce wyodrębniły się dwie rasy pszczół. W północnej i centralnej Polsce rasa środkowoeuropejska, a w południowej kraińska. Rasy te miały duże zdolności przystosowawcze i dobrze zaadoptowały się w polskich warunkach klimatycznych na przestrzeni dziejów. W niektórych rejonach Polski zachowały się rasy z czystym genotypem rasowym.

W końcu lat 30-tych XX wieku sprowadzono do Polski pszczoły kaukaskie. Na masową skalę w latach 60-tych XX wieku. Rasa ta dobrze zaaklimatyzowała się w Polskich warunkach i stanowiła korzystną zmienność genetyczną w pogłowiu pszczół. Pszczoła kaukaska może korzystać z nektaru kwiatów niedostępnych dla polskich ras. Dzięki dłuższemu języczkowi może na przykład sięgnąć po nektar z kwiatów koniczyny czerwonej. Pszczoła kaukaska dochodzi jednak wolniej do dużej siły na wiosnę względem rodzimej rasy pszczół i nie pozyskuje tym dostatecznie dużo nektaru z pożytków wczesnych (np. rzepaku). Obecnie w Polsce prowadzona jest hodowla trzech ras pszczół: środkowoeuropejskiej, kraińskiej i kaukaskiej z należącymi do nich różnymi liniami hodowlanymi. Z tego wyodrębniono linie hodowlane: - dla pszczoły kaukaskiej: Woźnica, Puławska, WG i M; - dla pszczoły kraińskiej: Dobra, Karpatka, Nieska i Kortówka; - dla pszczoły środkowoeuropejskiej: Augustowska, Asta, Północna, Kampinoska. Nazwy matek, to nazewnictwo linii hodowlanych. Prowadzenie hodowli trzech ras pszczół ma umożliwić i zapewnić powrót tych ras do ich naturalnych genotypów, do czystości tych ras. Pszczoły w Polsce są bowiem dzisiaj mieszańcami różnych, niekiedy egzotycznych ras, z różnych kontynentów. Obecnie w Polsce utrzymywane są 52 linie hodowlane pszczół w obrębie rasy środkowoeuropejskiej, kraińskiej i kaukaskiej. Prowadzi się księgi i rejestry tych ras. Według stanu na dzień 28 luty 2015 roku prowadzonych było 27 linii pszczół pochodzących z krzyżowania. Jednak w celu ochrony zasobów genetycznych prowadzony jest w Polsce program hodowlany dla dwóch ras: rasy środkowoeuropejskiej dla linii Augustowskiej, Północnej, Asty i Kampinoskiej oraz dla rasy kraińskiej linii Dobra. Na przykład linia Asta ma skłonności do cichej wymiany matek, do dużej produkcji wosku. Linia Augustowska gromadzi miód wokół czerwiu, niechętnie zagospodarowuje nadstawkę. Gromadzi pyłek w sposób nieuporządkowany między czerwiem, cechuje się trudnym do opanowania nastrojem rojowym w okresie bezpożytkowym i tworzeniem mniejszych rodzin w porównaniu do innych linii. Linię Północną natomiast cechuje mniejsza siła rodzin wchodzących do zimowli, zdolność do wykorzystania ubogich pożytków, wczesny rozwój, którego szczyt przypada na okres kwitnienia rzepaku. Linia Kampinoska tworzy największe rodziny w porównaniu z wymienionymi wyżej liniami. Gromadzi pyłek w sposób uporządkowany, dobrze wykorzystują leśne pożytki. W rasie kraińskiej mamy obecnie najwięcej linii hodowlanych, różniących się dużymi odchyleniami pod względem poszczególnych cech. W rasie tej jest obecnie 39 linii, dla których realizowane są programy hodowlane. W tym wymieniony program ochrony zasobów genetycznych dla linii Dobra. Najpopularniejszymi i chętnie kupowanymi matkami pszczelimi ze względu na ich walory są matki pszczele linii: Dobra, Karpatka, Prima, Gema, Marynka GR1, Nieska, Alpejka, CT46, CJ10, Kortówka, AGA, Beskidka. Do Polski sprowadzane są także rasy egzotyczne (około dziesięć procent). Zalicza się do nich pszczoły Buckfast, rasy włoskie, cypryjskie, amerykańskie, afrykańskie oraz pszczoły Primorskie. Najbardziej rozpowszechnione są Buckfast, które doskonale wykorzystują obfite pożytki i dają największą produkcję miodu. Należy jednak pamiętać, że do swojej pasieki wybieramy te rasy pszczół, które dobrze dostosowały się do warunków klimatycznych, środowiskowych, pogodowych, do terenu i ilości pożytków nektarowych na danym terenie.

Źródło: miesięcznik Pszczelarstwo styczeń, luty 2017