Ocena użytkowników: 3 / 5

Szczegóły: Opublikowano: 25 styczeń 2013

izolowanie matek pszczelich Czy należy izolować matki pszczele? Nie ma w Polsce szczegółowych badań, które wykazałyby, jaki wpływ na kondycję rodzin pszczelich, rozwój rodzin i żywotność matek ma umieszczanie ich w izolatorach. Pszczelarze, którzy np. w czerwcu, lipcu izolują matki mają na ten temat własne spostrzeżenia i przemyślenia. Są opinie, że izolowanie matek zapobiega rozrostowi roztocza warrozy.

W numerze "Pszczelarstwo 11/2012" według danych Chmary izolowanie matek umożliwia całkowite wytępienie roztocza warrozy, pozwala uniknąć wykarmienia zbędnych jego zdaniem sześciu pokoleń pszczół. Zapewnia to także pomyślne przezimowanie pszczół i wielką oszczędność pokarmu.

Należy pamiętać, że umieszczenie matek w izolatorach uniemożliwia im swobodne przemieszczanie się w ulu. Jest to istotne szczególnie w warunkach zimowli pszczół. Zimujące pszczoły przemieszczają się w kierunku pokarmu, zaś matka przemieszcza się w kierunku środka kłębu. Tam jest bowiem temperatura 20-25°C, korzystna dla jej przetrwania. Przy izolowaniu matka nie ma możliwości przemieszczania się. Powoduje to, że zimuje w niższych temperaturach prowadzących do jej zaziębienia. Na wiosnę może okazać się, że jest to matka trutowa. Badania z izolowaniem matek nie wykazały, aby miało to wpływ na skuteczność zwalczania warrozy, jak niektórzy sugerowali. Wykazały one natomiast, że przetrzymywanie matek w izolatorach w czasie zimowli ma ujemny wpływ na jej prawidłowy przebieg z wielu powodów:

przebywanie matki przez dłuższy czas w izolatorze zakłóca naturalny przebieg zimowli pszczół
po wyjściu matki z izolatora pszczoły zakładają mateczniki
w okresie przebywania matki w izolatorach pszczoły muszą ją karmić, ponieważ nie ma ona dostępu do miodu
niemożliwe jest zwiększenie jesienią liczby młodych, zdrowych pszczół w rodzinie
szkodliwe staje się sztuczne wymuszanie rodzinom pszczelim terminów zakończenia jesiennego czerwienia matki i rozpoczęcia czerwienia wiosną

Podejmując temat izolowania matek pojawiło się wiele niejasności:

nie zbadano długości życia pszczół w obecnych warunkach przyrodniczych
nie uwzględniono rożnych warunków klimatycznych, w jakich zimują pszczoły
brak danych dotyczących użycia izolatora w rodzinach pszczół różnych ras
nie zbadano skutków zakłócenia naturalnego zimowania pszczół
nie sprawdzono jakości matki po jej 6-miesięcznym przebywaniu w izolatorze
nie ustalono ilości pokarmu spożytego przez pszczoły i ich obciążenia kałem
nie określono jakości rozwoju wiosennego rodzin po uwolnieniu matki z izolatora

Można natomiast zastanowić się w jakich przypadkach izolowanie matek jest korzystne dla pszczelarza? Wydaje się, że w dwóch przypadkach:

kiedy chcemy wyhodować dobrej jakości młode matki
kiedy chcemy przechować do wiosny zapasowe matki pszczele

Doświadczenia dotyczące izolowania matek wykazały, że pszczoły w takich warunkach zakładają mateczniki zarówno w okresie izolacji matki, jak i po jej wypuszczeniu z izolatora. Uważają bowiem matkę izolowaną za nie w pełni wartościową. Feromon mateczności nie ogarnia widocznie całej rodziny w czasie izolacji. Pszczoły zakładają mateczniki także po wypuszczeniu matki z izolatora. Wychów młodych matek w obecności starej to jedna z metod hodowli matek najwyższej jakości (cicha wymiana). W izolatorach możemy na zimę umieścić w jednej rodzinie pszczelej trzy matki. W ten sposób zapewniamy pozyskanie na wiosnę dodatkowych, dobrej jakości matek, które wymienimy na matki gorszej jakości po zimowli. Problem jednak tkwi w tym, że przeprowadzone doświadczenia izolowania matek w ciągu zimy wykazały przeżywalność tych matek w granicach 75-90%.

Osobiście podjąłem w czerwcu próbę izolowania dobrej jakości matki, aby nie dopuścić do jej wyjścia z rojem. Izolowałem matkę na trzech ramkach wielkopolskich. Próba okazała się nieskuteczna. Pszczoły złożyły mateczniki na pozostałym w gnieździe czerwiu i wyroiły się. Uważam, że izolowanie matki pszczelej zakłóca naturalny rytm rozwoju rodzin pszczelich. Z tych względów metoda ta przynosi pasiece więcej szkody niż pożytku.