Ocena użytkowników: 5 / 5

Szczegóły: Opublikowano: 22 grudzień 2012

Czerniawka spadziowa (Alopecia nigricans apis) jest chorobą przewodu pokarmowego pszczół. Przy zatruciu czerniawką spadziową przewód pokarmowy ma barwę brudnoszarą. Chorobę wywołuje nadmierne spożywanie przez pszczoły miodu spadziowego. Toksyczność miodu spadziowego dla pszczół jest szczególnie wysoka, kiedy spożywają one spadź z topoli, wierzby, osiki, klonu lub dębu.

W porównaniu z miodem nektarowym, miód spadziowy zawiera 5 razy więcej sacharozy oraz 2,5 raza więcej dekstryn. Przerabianie tych produktów przez pszczoły na cukry proste znacznie wyczerpuje fizjologicznie organizm pszczoły. Poza tym miód spadziowy zaburza działanie gruczołów rektarnych, chroniących pszczoły przed szkodliwymi skutkami napełnienia kałem jelita prostego. Spożycie przez pszczoły spadzi powoduje degenerację błony perytroficznej, znajdującej się w jelicie środkowym. Sprzyja to porażeniu nosemozą. Do wzrostu toksyczności spadzi przyczyniają się również drobnoustroje znajdujące się na roślinach wydzielających spadź. Na przykład są tam grzyby, które wywołują czerniawkę jajników matek pszczelich.

Szczególne zagrożenie dla rodzin pszczelich powoduje pozostawienie miodu spadziowego w zapasach zimowych. Duże osypy pszczół w czasie zimy. Od momentu zbierania przez pszczoły spadzi obserwujemy zamieranie pszczół, chorują larwy, trutnie i matki. W czasie trwania suszy wzrasta śmiertelność pszczół spożywających wydzielinę spadziową, wzrasta pobudliwość pszczół i ich agresywność. Przed wylotkiem, na deskach wylotowych widać pełzające pszczoły lub martwe, leżące w różnych pozycjach. Zimą słychać w gnieździe głośne huczenie pszczół. Na wiosnę obserwujemy silne zabrudzenie plastrów gniazdowych i ścian wewnętrznych uli. Choroba w zimie ma charakter przewlekły. Warstwa padniętych pszczół na dnie ula powoduje, że z wylotka wydobywa się gnilny zapach. Latem obserwujemy „wyłysiałe” pszczoły, barwy czarnej, błyszczącej.

Według L.F. Sołowiowej - Pczełowodstwo 4/2009 - obecność spadzi w pokarmie w ilości od 0,6% do 80% skraca życie pszczół odpowiednio o 3,2% do 75,6%. Przy piciu dużej ilości wody przez pszczoły w tych warunkach przeżywały one o 2-3 dni dłużej.

Zapobiegać tej chorobie możemy poprzez sianie w pobliżu pasieki roślin miododajnych, które zakwitają w okresie braku pożywienia, kiedy w lasach pojawia się spadź. W tym czasie dobrze jest wywieźć pasiekę na tereny obfitujące w pożytek nektarowy. Kiedy wykryjemy w zapasach zimowych obecność spadzi, należy wymienić ten pokarm na plastry z miodem nektarowym, bądź cukrowym. W ten sposób uchronimy rodziny pszczele przed czerniawką spadziową i zapewnimy im dobry rozwój wiosenny. Miód spadziowy zawiera wiele mikroelementów, jest niezwykle cennym produktem pszczelim dla ludzi. Należy jednak mieć świadomość, że pozyskujemy go narażając rodziny pszczele na dużą utratę pszczół i tym znaczne ich osłabienie.