Apis mellifera i Varroa destructor

Ocena użytkowników: 5 / 5

Gwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywnaGwiazdka aktywna
 

varroa destructorKoewolucja między Apis mellifera i Varroa destructor. Wzajemne oddziaływanie i ewoluowanie między dwoma gatunkami, tj. między drapieżcą i jego ofiarą nazywamy koewolucją gatunków. Wytworzenie większej zdolności obronnej i sprawności ofiary powoduje doskonalenie się drapieżcy. Takie relacje zachodzą obecnie między Apis mellifera (pszczołą miodną), a Varroa destructor na niekorzyść pszczoły miodnej.

Pszczoła miodna od 5 milionów lat ewoluowała w kierunku obrony przed bakteriami, wirusami i różnymi chorobami i to skutecznie. Przetrwała bowiem do naszych czasów. Roztocza warrozy to drapieżniki, które pojawiły się stosunkowo niedawno w życiu rodzin pszczelich. Okazuje się, że pszczoła miodna nie wypracowała dotąd skutecznych metod zwalczania warrozy. Drapieżnik ewolucyjnie doskonali się w rozwoju przeciwko ofierze i uzyskuje nad nią przewagę. Pasożyt Varroa destructor opanował transmisję w obrębie swego żywiciela. Roztocza przenoszone są na kolejne pokolenia pszczół w rodzinie pszczelej. Żywicielami są tu larwy pszczele i trutowe. Przenoszą się także między osobnikami pszczół w wyniku rabunków i błądzenia pszczół. Takie przemieszczanie się roztoczy powoduje wzrost ich aktywności, żywotności i odporności na stosowane zabiegi.

Można przyjąć, że to człowiek przyczynił się do większej witalności roztoczy. Na skutek stosowania środków chemicznych do zwalczania warrozy nie eliminujemy w 100% pasożyta z rodziny pszczelej. Pozostają w niej osobniki najmocniejsze, zdolne do dalszego, szybkiego rozmnażania się, odporne na stosowane środki. Takie osobniki powodują, że drapieżca zyskuje przewagę nad ofiarą. Kiedy nie stosowano jeszcze środków do zwalczania warrozy, pasożyt ten rozmnażał się w rodzinie stosunkowo wolno. Obecnie obserwujemy znaczne przyspieszenie zajadliwości pasożyta. Ma on bowiem bardzo dobrze dostosowany genotyp do swojego żywiciela, który replikuje się u pasożyta szybciej niż inne genotypy w populacji. Przewaga drapieżcy prowadzi do zagłady żywiciela, czyli rodziny pszczelej. Wydawać się może, że zagłada żywiciela doprowadzi także do zagłady drapieżnika. Żywiciel stracił bowiem zdolność do rozrodu. Tak jednak się nie dzieje, ponieważ roztocza warrozy przemieszczane są przez pszczoły rabujące i błądzące do nowych żywicieli. W nowych rodzinach zagnieżdżą się roztocza spokrewnione ze sobą, jak i osobniki przemieszczone z innych rodzin. Osobniki te odporne są na zastosowane środki chemiczne, które ich nie uśmierciły. Powstają więc nowe populacje warrozy bardziej zjadliwe o zwiększonych i przyspieszonych zdolnościach namnażania się.

W latach 80-tych dwudziestego wieku rodzina pszczela ginęła po 4 latach od momentu zarażenia pasożytem. Obecnie może zginąć w ciągu jednego sezonu lub w czasie zimowli. Pszczoły podejmują próbę obrony przed pasożytem poprzez częste rojenie się. Zdarza się, że we wrześniu dochodzi do wyrojenia rodzin zainfekowanych. Pszczoły wyrojone gromadzą w sobie 25% pasożyta, 75% roztoczy pozostaje w ulu.

Jak wobec tego uchronić pszczołę miodną przed Varroa destructor?
Jest to możliwe przez wyprodukowanie środka w 100% skutecznego oraz przez rozpoczęcie selekcji pod kątem pszczół odpornych na tego pasożyta, z jednoczesną selekcją w kierunku mniejszej zajadliwości roztocza. Można powiedzieć, że na dzień dzisiejszy koewolucja między Apis mellifera i Varroa destructor przebiega niekorzystnie dla pszczoły miodnej. Mimo ingerencji człowieka pszczoła nie potrafi poradzić sobie z pasożytem. Walkę z nim przegrywa.

Komentarze obsługiwane przez CComment

Jesteś tutaj: Home Pszczoły Choroby pszczół Apis mellifera i Varroa destructor